Wkb in de praktijk
Wkb in de praktijk: gevolgen voor bouwprojecten
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) verandert sinds 1 januari 2024 de manier waarop bouwprojecten in Nederland gecontroleerd worden. De verantwoordelijkheid ligt niet langer bij gemeenten, maar bij onafhankelijke kwaliteitsborgers. Daarmee stijgt de bouwkwaliteit, groeit de transparantie en krijgen opdrachtgevers een sterkere positie.
Wat is de Wkb?
De Wkb verlegt het toezicht op bouwwerken van de gemeente naar een private kwaliteitsborger. Waar voorheen vooral de bouwtekeningen vooraf werden gecontroleerd, vindt de controle nu plaats tijdens de bouw. Daardoor ontdekken betrokkenen fouten sneller en kunnen zij die direct herstellen.
Een belangrijk gevolg is dat aannemers meer aansprakelijkheid dragen. Zij zijn ook ná oplevering verantwoordelijk voor bouwfouten. Voor consumenten en opdrachtgevers levert dit extra duidelijkheid en betere bescherming op.
Gefaseerde invoering
De overheid voert de Wkb stap voor stap in:
- Sinds 1 januari 2024: verplicht voor bouwwerken in gevolgklasse 1, zoals eengezinswoningen en kleine bedrijfspanden.
- Vanaf 2025: waarschijnlijk ook van toepassing op verbouwingen.
- Later: uitbreiding naar hogere gevolgklassen (scholen, ziekenhuizen, stadions) na evaluatie.
Door deze gefaseerde aanpak krijgen bouwbedrijven en gemeenten de tijd om te wennen aan het nieuwe stelsel.
Meer rechten voor de opdrachtgever
- Aansprakelijkheid na oplevering: aannemers blijven verantwoordelijk voor gebreken, ook als die pas later zichtbaar worden.
- Informatieplicht: aannemers moeten opdrachtgevers tijdig en volledig informeren over technische en financiële aspecten.
- Waarschuwingsplicht: ontdekt de aannemer fouten in ontwerp of uitvoering, dan moet hij dit direct melden.
- 5%-regeling: opdrachtgevers mogen 5% van de aanneemsom achterhouden tot het bouwwerk volledig voldoet.
Toepassing op bouwactiviteiten
De wet maakt een duidelijk onderscheid in drie categorieën:
- Vergunningplichtig: complexe bouwwerken waarvoor altijd een vergunning nodig is.
- Meldingsplichtig: eenvoudige projecten waarvoor een melding volstaat, maar wél een kwaliteitsborger nodig is.
- Vergunningvrij of meldingsvrij: kleine bouwwerken zoals schuttingen.
Belangrijk: ook vergunningvrije bouwwerken moeten voldoen aan de technische eisen van het Bouwbesluit (Bbl).
De rol van de kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger vormt de spil van de Wkb. Hij controleert tijdens de bouw of alles voldoet aan de voorschriften, legt de resultaten vast in een digitaal bouwdossier en geeft bij oplevering een verklaring af. Zonder deze verklaring mag een bouwwerk niet in gebruik worden genomen.
Dit systeem zorgt voor meer transparantie en minder faalkosten. Bovendien weten opdrachtgevers precies wie verantwoordelijk is voor de bouwkwaliteit.
Meer weten over duurzaam bouwen?
Building Revolution gaat nog een stap verder in het verduurzamen van gebouwen. Lees hoe we jouw gebouw toekomstbestendig kunnen maken op buildingrevolution.nl.
